Uwaga, toksyczna przyjaźń!

Uwaga, toxic! 9 znaków, że jesteś w toksycznej relacji przyjacielskiej.

Nie tylko miłość bywa ślepa – przyjaźń również. Przyjaciele zajmują szczególne miejsca w naszych sercach z uwagi na zaufanie, sentyment i wspólnie spędzone lata. Wszystko jest w porządku, dopóki w relacji z drugim człowiekiem mamy przestrzeń na bycie sobą, czujemy się bezpieczni, wspierani i doceniani. Gorzej, gdy nad pozytywnymi uczuciami i zdarzeniami górują te negatywne, a w towarzystwie danej osoby po prostu przestajemy czuć się dobrze.

Nie ma co czarować, nie jest to miłe uczucie, kiedy uświadamiamy sobie, że relacja, w którą mocno wierzyliśmy, nie służy nam w aktualnym wydaniu. Szczególnie, jeśli dotyczy relacji wieloletniej, zbudowanej na wspólnych doświadczeniach. Warto jednak nie kontynuować znajomości, jeśli odbywa się Twoim kosztem, tylko przyjrzeć się jej oraz wszystkim emocjom, które wobec niej mamy i podjąć konieczne działania.

Na danym etapie życia Ty i Twój przyjaciel/Twoja przyjaciółka mogliście ze sobą rezonować i w tamtym czasie ta relacja jak najbardziej miała sens.

W toksycznych relacjach przyjmujemy określone role. Wraz z rozwojem zmieniamy się – nasza świadomość pogłębia się, zmieniają się również nasze potrzeby. Możemy po prostu poczuć, że z czymś/kimś już nie rezonujemy. I jest to całkowicie git. Rozpoznanie, że relacja przynosi nam więcej napięcia, niż radości to pierwszy, ale bardzo ważny krok. 

Sama jeszcze do niedawna o wiele bardziej troszczyłam się o uczucia innych, niż swoje. Wiedziałam, że jestem w asymetrycznej relacji, gdzie stosunek poświęcanej przeze mnie uwagi, a tej otrzymanej jest nierówny, ale mimo wszystko dalej w niej tkwiłam. Kosztem siebie, no ale przecież byłam potrzebna. Dopiero, kiedy zaangażowałam się w siebie, skupiłam na swoim rozwoju, a także przepracowałam rozmaite uczucia i doświadczenia, dotarło do mnie, że relacja, w której tkwię jest nierówna i niekorzystna dla mnie. Z jednej strony pojawił się żal, smutek, a nawet pretensje, ale z drugiej zrobiło się… jaśniej. Dojrzałam to, czego nie chciałam widzieć przez długi czas. Pojawiła się ulga. 🙂

Każdy z nas ma swoją drogę do przebycia, a pewne zdarzenia, szczególnie te negatywne można przyjąć jako cenne doświadczenia i lekcje o swoich potrzebach – to właśnie w tych trudniejszych sytuacjach dowiadujemy się o sobie więcej. 

Tego, gdzie leżą nasze granice, czego tak naprawdę chcemy, a czego nie chcemy. Nie jest łatwo zaakceptować coś, co jest trudne i niewygodne, ale naprawdę warto przyjrzeć się temu, zaakceptować i podjąć kolejne działania. Nawet, jeśli boli. Od kiedy tak robię, w moim życiu po prostu układa inaczej.

Zatem jeśli czujesz, że coś między Tobą a Twoim przyjacielem/Twoją przyjaciółką dzieje się coś, co Cię uwiera, spróbuj przyjrzeć się Waszej znajomości w oparciu o poniższe punkty. Może okazać się, że pod płaszczykiem przyjaźni kryje się toksyczna relacja.

1. Znajomość odbywa się na jej/jego zasadach.

Rozmawiacie, spotykacie się wtedy, kiedy przyjaciel/przyjaciółka tego chce. Masz wrażenie, że Twoje zdanie jest w tej kwestii pomijane. Taki przyjaciel jest jak fala – znika się i pojawia – zazwyczaj wtedy, gdy czegoś potrzebuje. Przykładów zachowań może być wiele – niech kluczem będzie dla Ciebie wrażenie, że działacie pod jej/jego dyktando, a Twoje potrzeby są lekceważone.

2. Stosuje silent treatment.

Silent treatment to karanie milczeniem. Zachowanie, które objawia się minimalnym zaangażowaniem lub brakiem zaangażowania, trwającym dłużej niż przerwa po trudniejszej rozmowie czy kłótni. Silent treatment jest rodzajem przemocy emocjonalnej. Sprawia, że czujesz się igonorowany/a odnosisz wrażenie, że przyjaciel/przyjaciółka traktuje Twoje sprawy jako mniej istotne. Twoja przyjaciółka/przyjaciel jest aktywna/y w sieci, ale urwał/a kontakt, nie sprawdza, jak się masz, a Twoje wiadomości pozostają bez odpowiedzi? Karanie milczeniem dzieje się również online!

3. Nie potrafi cieszyć się Twoimi sukcesami i umniejsza Twoim osiągnięciom. Nie wspiera Twoich wyborów.

Przyjaciel/przyjaciółka milczy, albo traci humor, gdy dzielisz się swoim sukcesem? Odnosisz wrażenie, a Ty obawiasz się podzielić z nią/nim pozytywnym wydarzeniem w Twoim życiu? Chcesz się podzielić z nią/nim jakimś odkryciem, a on/ona “gaszą Cię” tym, że wiedzieli to już dużo wcześniej? Wiedz, że nie tak to powinno wyglądać w przyjaźni. 

4. Rywalizuje z Tobą.

Punkt, który wiąże się z poprzednim. Zwróć uwagę na reakcję przyjaciela/przyjaciółki, gdy dzielisz się z nim/nią czymś, co Cię cieszy. Zobacz, czy jak opowiadasz o swoich sukcesach, ona/on nie zmienia tematu, albo porusza temat swoich osiągnięć po to, by zestawić je z Twoimi. Rywalizacja wcale nie musi dotyczyć sukcesów. Przyjaciółka/przyjaciel może rywalizować z Tobą o to, że ma… gorzej niż Ty, tylko po to, by nieprzerwanie skupiać na sobie Twoją uwagę. Takie podejście sprawia, że Twoje sprawy są zbagatelizowane, a problemy postrzegane jako mniej znaczące. On/ona ZAWSZE ma lepiej lub gorzej od Ciebie, a Twoje sukcesy są dla niej/niego zagrożeniem. 

5. Skupia uwagę tylko na sobie.

Kolejny punkt, który łączy się z poprzednim, a konsekwencją takiego zachowania, jak nadmierne skupianie uwagi na sobie i swojej ważności jest nierównomierne rozłożenie zaangażowania i zainteresowania wobec drugiej osoby, czyli Ciebie.

6. Nie potrafi przeprosić.

Nawet po jasnym i klarownym komunikacie z Twojej strony.

7. Dużo mówi, mało robi.

Potrafi snuć piękne plany na temat spotkania i wspólnych planów, po czym rzeczywistość okazuje się być inna. Przyjaciółka/przyjaciel opowiadał/a Ci o tym, jaki wspaniały prezent przygotował/a dla Ciebie na urodziny, a w konsekwencji nawet go nie zrealizował/a, nie fatygując się, by Ci to wytłumaczyć? Jest Ci przykro, ale jednocześnie czujesz się głupio na myśl o tym, by poruszyć ten temat. To zrozumiałe, bo relacja przyjacielska nie powinna tak wyglądać.  

8. Czujesz, że musisz uważać na swoje czyny i słowa przy tej osobie.

Masz obawy, że będąc szczerą/szczerym sprawisz, że wywołasz dramę, albo sytuację, w której przyjaciel odwróci się od Ciebie (np. stosując silent treatment)? Wiedz, że coś jest nie tak. W relacji przyjacielskiej powinniśmy mieć swobodę wyrażania swoich myśli i uczuć, a nie mieć wrażenia „walking on eggshell”, czyli stąpania po cienkim lodzie.

9. Po kontakcie z tą osobą nie czujesz się dobrze.

Możesz czuć się wyssany/a z energii, zmęczony/a, albo sfrustrowany/a – tym, że znów Twoje sprawy zostały zbagatelizowane, albo tym, że ciągle musiałeś/aś uważać na to, co mówisz.

Powyższa lista nie zamyka oczywiście objawów toksycznej relacji, ale pozwala się zorientować, że coś jest nie tak. Na sam koniec warto podkreślić, że toxic nie zawsze widać z daleka. Osoba przejawiająca toksyczne zachowania może być jednocześnie dobrym, wrażliwym i mocno czującym człowiekiem. Może przejawiać toksyczne zachowania, bo czuje się zagubiona i jest pełna lęków. Ale pamiętajmy, że opieka nad taką osobą nie jest naszym obowiązkiem i nie musimy uczestniczyć w takiej relacji.

Co robić, kiedy odkryjemy, że ta przyjaźń nam nie służy? Na pewno warto wykonać kilka kroków…

• Rozpoznać wszystkie emocje, które mamy wobec tej osoby. Zmierzyć się z tymi trudniejszymi, popłakać, jeśli trzeba i powspominać. Na pewno pojawią się też te dobre, ciepłe i pełne serdeczności myśli na temat drugiej osoby.  
• Współczuć. Prawdopodobnie osoba, która zachowuje się nie fair często jest oddalona od swojego „JA” i czuje się zagrożona. Wyślij miłość w jej kierunku. 
• Porozmawiać. Jeśli tylko, czujesz, że to potrzebne. Zawsze warto szczerze opowiedzieć o swoich odczuciach i zaznaczyć, że dana relacja nadal jest dla Ciebie ważna, ale potrzebujesz nazwać rzeczy po imieniu. Może dzięki rozmowie Wasza znajomość wejdzie na inny poziom?
• Odpuścić. Rozmowa nic nie daje? Odpuść, zakończ znajomość, daj sobie czas na przeżycie emocji i rusz dalej.
• Zastanowić się nad sobą i przeanalizować swoje błędy, bo one też zapewne się pojawiły. Dlaczego przyciągnęłaś/eś do swojego życia taką osobę? Jaką lekcję możesz z tego wyciągnąć?
• Ruszyć do przodu, dbać o siebie i tworzyć wartościowe relacje. Niezależnie od tego, czy Wasza przyjaźń przetrwa, czy też nie, pamiętaj, że najlepszym przyjacielem dla Ciebie będziesz Ty sam/a. Pielęgnuj tę relację.

Zakończenie przyjaźni nie musi być postrzegane jako negatywne zjawisko. Owszem, nie jest miłym doświadczeniem, ale zdecydowanie lepiej oczyścić energię zrywając toksyczną znajomość, niż w niej tkwić tylko z sentymentu, strachu albo przyzwyczajenia.