Q&A wrześniowe część 1

Tak jak wcześniej wspominałam, wrześniowy Q&A przeszedł moje najśmielsze oczekiwania. Pojawiło się wiele pytań, ale niestety i komentarzy, że odpowiedź lekarza brzmiała “taka Pani uroda”. Faktycznie często nasze ciało dyktuje swoją własną wersję fizjologii, ale takie stwierdzenie nie powinno nigdy kończyć rozmowy, ale ją rozpoczynać. “Taka Pani uroda, ale jeśli to Pani przeszkadza możemy zrobić to to i to. Dostępne opcje terapeutyczne to x, y, z.”

Zapraszam Was do przeczytania dzisiejszego wpisu, w którym zajmiemy się antykoncepcją, PCOS (zespołem policystycznych jajników – obiecuje wpis na ten temat w tym miesiącu), polipami i dolegliwościami okołomenopauzalnymi. Zaparzcie herbatkę i lecimy!

“Krwawienia przy antykoncepcji przez za małą dawkę hormonów – czy tabletki mimo to są skuteczne?”

Krwawienie przy przyjmowaniu antykoncepcji dwuskładnikowej spowodowane jest małą dawką estrogenów. Zazwyczaj stosujemy preparaty niskodawkowe – są bezpieczniejsze, ale niestety plamienia są ceną, jaką za to czasami płacimy. Nawet jeśli mamy małą ilość estrogenów, działanie antykoncepcyjne zapewniają nam gestageny (supresja LH, wpływ na endometrium, zwiększenie gęstości śluzu szyjkowego). 

W przypadku minipill (tabletki jednoskładnikowej) krwawienia występują i po prostu traktujemy to jako wariant normy (który oczywiście możemy akceptować lub nie).

Zaznaczę tutaj, że pierwsze trzy miesiące po rozpoczęciu antykoncepcji to “czas próbny”, dlatego krwawienia mogą występować – organizm musi przyzwyczaić się do nowej równowagi hormonalnej. 

Odpowiedź na pytanie brzmi: tak, jest jak najbardziej skuteczna. Pytaniem jest, czy te krwawienia są dla Ciebie uciążliwe? Jeśli tak, porozmawiaj z lekarzem i wspólnie podejmijcie decyzje o ewentualnej zmianie preparatu. 

“Co się dzieje z produkcją pęcherzyków Graffa, gdy bierzemy tabletki antykoncepcyjne?”

Obrazowo mówiąc jest uśpiona. Składnik estrogenowy w tabletkach hormonalnych powoduje supresję FSH, a przez to hamuje selekcje i wzrost pęcherzyka dominującego. Pęcherzyki cały czas są w naszych jajnikach, ale żaden z nich nie rośnie i brak jest owulacji.

“Jak wysokie jest ryzyko zakrzepów krwi po odstawieniu antykoncepcji”

Może zacznijmy od kilku podstawowych informacji. Na układ krzepnięcia wpływa głównie składnik estrogenowy. Przeciętne ryzyko zakrzepowo – zatorowe podczas brania antykoncepcji jest porównywalne do ryzyka występującego w ciąży. 

Zakrzepica może wystąpić w każdym momencie przyjmowania antykoncepcji, ale największe ryzyko odnotowujemy w ciągu pierwszego roku przyjmowania (szczególnie nasilone ryzyko podczas tych pierwszych “próbnych” trzech miesięcy). Po odstawieniu tabletek nie dostarczamy większej ilości estrogenu do organizmu i wracamy do ryzyka populacyjnego, więc nie ma co się martwić

Oczywiście zapraszam do przeczytania tekstów o antykoncepcji: zobacz pierwszy wpis >, zobacz drugi wpis >, zobacz trzeci wpis >

“Czy w ramach leczenia endometriozy można brać tabletki hormonalne dwuskładnikowe?”

Oczywiście! Tak jak pisałam w moich wcześniejszych wpisach, leczenie endometriozy powinno być zindywidualizowane (bierzemy pod uwagę nie tylko nasilenie choroby, ale także wiek pacjentki, jej plany prokreacyjne i choroby towarzyszące). Tabletki dwuskładnikowe zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników należą do leków pierwszego rzutu w leczeniu endometriozy. Po więcej informacji zapraszam do wpisu o leczeniu endometriozy (zobacz wpis >), a także o jej diagnostyce (zobacz wpis >). Podstawowe informacje znajdziecie w tym poście (zobacz wpis >). 

“Czy można zmniejszyć hirsutyzm przy PCOS, nie biorąc antykoncepcji?”

Zazwyczaj w przebiegu PCOS mamy zbyt wysokie stężenie androgenów w naszym organizmie, dlatego tabletka dwuskładnikowa z gestagenem o działaniu antyandrogenowym tak dobrze działa. Ale nie zapominajmy, że problemem w PCOS może być także nieprawidłowa tolerancja węglowodanów, dlatego dobrze też tym się zająć – leki poprawiające naszą tolerancję wpływają ujemnie na hirsutyzm. 

Naturalnie są dostępne inne leki o działaniu antyandrogenowym: spironolakton, finasteryd i flutamid. 

Zawsze mamy do dyspozycji także metody niefarmakologiczne – depilację woskiem czy laserem. 

Przy prawidłowym stężeniu androgenów mamy do czynienia z hirsutyzmem idiopatycznym, który spowodowany jest nieprawidłowymi proporcjami pomiędzy androgenami. 

Na koniec zaznaczmy, że hirsutyzm umiarkowany i ciężki wymaga rozszerzenia diagnostyki!

“Jakie badania należałoby zrobić, jeżeli podejrzewam u siebie policystyczne jajniki?”

Diagnostyka PCOS jest o tyle trudna, że bardzo często występują nieregularne cykle. Ale mniej więcej wygląda to tak:

• 3-5 dzień cyklu LH, FSH i estradiol 
• ok. 22 dnia cyklu progesteron 
• dowolny dzień cyklu: SHBG, wolny testosteron
• dodatkowo w zależności od dolegliwości można zastanowić się nad TSH, prolaktyną i oznaczeniem glukozy oraz insuliny

“Mam mały polip macicy bez objawów, czy zawsze należy go usuwać?”

Na pewno kontrolować. Większość polipów złuszcza się samoistnie w ciągu 1-3 cykli, czyli wskazane USG po miesiączce. Jeśli nie znika w ciągu kilku cykli miesiączkowych (do ustalenia z lekarzem prowadzącym) wskazane jest jego histeroskopowe usunięcie. 

“Polip szyjki macicy, za miesiąc kontrolne USG. Lekarz mówi, że może zniknąć. Czy to coś groźnego?”

Podobnie jak z polipem macicy – patrz wyżej. Każdą zmianę trzeba kontrolować, ale jeśli tylko zadbasz o właściwą diagnostykę, wszystko powinno być ok. Z polipami szyjki macicy jest podobnie jak z macicy. Jedne są wytworem endometrium, drugie endocervix;)

“Jaka jest przyczyna polipów macicy? Lekarz: “taka pani uroda”. Dodatkowe badania są konieczne?”

Polipy powstają poprzez przerastanie komórek endometrium i brak jego złuszczenia. Są to zmiany łagodne – mój wpis na ten temat zobacz wpis > Niestety trochę tak jest, że jedne z nas mają tendencję do wytwarzania polipów, a inne nie. USG po miesiączce i dalsza kontrola. Jeśli nie znika – histeroskopowa elektroresekcja. 

“Premenopauza… Jak sobie poradzić z depresją z tego powodu? Nie godzę się z tym stanem. Ginekolodzy podśmiechują się, jak o tym mówię. Słyszę, że to kolejny etap w życiu kobiety i już! Czuję, że jestem z tym sama, a tak bardzo potrzebuję fachowej pomocy i ciut empatii.”

Niestety trafiasz chyba na słabych lekarzy, skoro “podśmiechują się” z Twoich realnych problemów. To prawda, że to kolejny etap w życiu kobiety, ale naszym zadaniem jest pomóc jej przez niego przejść. Podpytaj koleżanek, może mają do polecenia kogoś bardziej empatycznego;) 

Wracając do Twojego problemu – jest kilka wyjść z sytuacji, w zależności od nasilenia Twoich dolegliwości. Pierwszą opcją jest zawsze psychoterapia. Wymieniłam ją jako pierwszą, bo nie wpływa bezpośrednio na ciało, a może bardzo dużo pomóc. 

Opcją z naszej strony jest substytucja hormonów. Jakich? W zależności od wyników Twoich badań, albo “zwykła” antykoncepcja dwuskładnikowa albo już hormonalna terapia zastępcza. Ciężko cokolwiek doradzić bez badania lekarskiego;)

A wisienką na torcie, którą serdecznie Ci polecam jest książka Agnieszki Maciąg “Menopauza. Podróż do esencji kobiecości”. Jestem w trakcie jej czytania i na pewno powstanie wpis o niej. Może nie zgadzam się ze wszystkimi rzeczami w niej napisanymi, ale książka jest naprawdę warta przeczytania. Trzymaj się i koniecznie zmień lekarza na takiego, który zrozumie Twoje problemy!

“Czy są jakieś czopki, które można stosować na suchość pochwy przy menopauzie?”

Oczywiście! Całe mnóstwo! W zależności od dolegliwości polecamy albo te z kwasem hialuronowym (dają tylko nawilżenie i są dostępne bez recepty), albo z probiotykiem i niewielką dawką hormonu albo tabletki estrogenowe. Wszystko zależy z jakimi dolegliwościami się borykasz (czy chodzi o suchość, infekcje czy niewielkie nietrzymanie moczu). 

Porozmawiaj ze swoim lekarzem. Istnieją różne schematy podawania, ale zazwyczaj przyjmujesz przez 2 tygodnie codziennie a później już tylko dawka przypominająca. Wybacz, że bez konkretnych nazw środków, ale nie chce uprawiać reklamy. W razie jakbyś szukała konkretów o którymś z preparatów polecam zajrzeć tutaj https://indeks.mp.pl/

Mam nadzieję, że dzisiejsze odpowiedzi przydały się nie tylko osobom, które zadawały pytania, ale także pozostałej części z Was. Dla przypomnienia wpisy powiązane z dzisiejszymi pytaniami: 

• endometrioza – podstawowe informacje https://www.yonify.pl/endometrioza-czesc-1/
• endometrioza – diagnostyka (https://www.yonify.pl/endometrioza-cz-2/
• endometrioza – leczenie https://www.yonify.pl/endometrioza-cz-3/
• antykoncepcja –  https://www.yonify.pl/antykoncepcja-s01e01/ , https://www.yonify.pl/antykoncepcja-cz2/ , https://www.yonify.pl/antykoncepcja-cz3/
• polipy endometrium i szyjki macicy https://www.yonify.pl/polipowe-szalenstwa/ 

Już jutro kolejna dawka odpowiedzi!