Menopauza

Menopauza nie kojarzy się z niczym dobrym – lata lecą, pojawiają się uderzenie gorąca, a organizm jest bardziej podatny na różnego rodzaju choroby. Czy jednak tak negatywny obraz menopauzy jest słuszny? Czy nie pozostaje nam kobietom nic innego jak tylko borykać się z licznymi dolegliwościami? Czy “przekwitanie”, bo tak często nazywana jest menopauza to koniec naszej kobiecości?

Menopauza to po prostu kolejny etap w życiu kobiety. 

Jak w wielu aspektach życia tak i tutaj pomaga akceptacja. Poziomy naszych hormonów spadają, bo jajniki “wygasają”, a zajście w ciążę jest niemożliwe. Na nic starania przysadki i podwzgórza, żeby bardziej pobudzić nasz układ rozrodczy (o osi podwzgórze – przysadka – jajnik więcej w tym wpisie https://www.yonify.pl/zaburzenia-miesiaczkowania/ ). A czym właściwie ona jest? Ostatnią miesiączką w życiu kobiety, po której w ciągu 12 miesięcy nie pojawi się krwawienie. 

Podobnie jak w różnym wieku rozpoczyna się miesiączkowanie, tak samo menopauza nie u wszystkich kobiet przychodzi w tym samym czasie. 

Średni wiek osiągnięcia menopauzy dla kobiet w Polsce to 50 rok życia, ale ramy czasowe są dużo szersze – większość kobiet mieści się w przedziale 45 – 55 lat. Od czego to zależy? Głównie od predyspozycji genetycznych – dlatego wiek menopauzy u córki i matki może być przybliżony. Jednak musimy pamiętać, że wiele czynników wpływa na wiek jej osiągnięcia i np. u kobiet, które palą papierosy przychodzi ona znacznie wcześniej. Skoro nie oszczędzamy naszego organizmu, jego poszczególne funkcje zaczynają wygasać szybciej. Kiedy menopauza następuje przed 40 rokiem życia, musimy pomyśleć o przedwczesnym wygasaniu czynności jajników – nasz wpis na ten temat ​​https://www.yonify.pl/przedwczesna-menopauza/ 

Musimy zdawać sobie sprawę także z istnienia tzw. okresu okołomenopauzalnego. 

Jest to czas poprzedzający menopauzę, w którym funkcje naszego układu rozrodczego stopniowo zanikają. Miesiączki mogą stać się nieregularne, a nasze ciało od czasu do czasu może odczuwać dolegliwości związane z menopauzą. 

A jakie właściwie objawy niesie ze sobą menopauza? 

Poza zanikiem krwawienia miesiączkowego, pojawiają się także uderzenia gorąca, zaburzenia snu czy wahania nastrojów. Dodatkowo często mówi się o dolegliwościach bólowych głowy, zaburzeniach pracy serca czy ciągłym zmęczeniu. Niedobór estrogenów prowadzi do atrofii śluzówki pochwy, a co za tym idzie jej suchości – spada poziom przyjemności czerpanej ze stosunków płciowych, czy nietrzymania moczu. Brzmi niezbyt optymistycznie… Ale objawy te wcale nie muszą występować wszystkie naraz i z dużym nasileniem. Dodatkowo ustępują w ciągu 5 – 7 lat po ostatniej miesiączce, a w trakcie trwania tego czasu mamy wiele sposobów jak poprawić funkcjonowanie naszego ciała. 

Jedno jest pewne – w trakcie menopauzy musimy o siebie zadbać. 

Zwiększa się wtedy ryzyko chorób układu sercowo – naczyniowego (estrogeny przestają chronić nasze serce), zwiększa się ryzyko osteoporozy (czyli występowania patologicznych złamań) czy otyłości i otępienia. Ale czy wszystko możemy zrzucić tylko na menopauzę? Nie – całe życie pracujemy nad tym jak będzie funkcjonował nasz organizm, kiedy od osiemnastki minie kilka dobrych dziesięcioleci. 

Kiedyś przeczytałam o tym, że menopauzę najgorzej znoszą kobiety z krajów wysokorozwiniętych. 

Pewnie domyślacie się przyczyn wymienianych przez autorkę – szkodliwe składniki w kosmetykach i pożywieniu, obsesyjny kult młodości, wysoko przetworzona żywność, życie w odcięciu od natury, brak ruchu lub obsesyjny wysiłek fizyczny oraz szereg negatywnych skojarzeń i złe nastawienie. I chociaż autorka nie ma medycznego wykształcenia, ciężko mi się z nią nie zgodzić. 

Co dziś możemy dla siebie zrobić? 

Zwracać uwagę na to co jemy oraz jak jemy. Coraz więcej mówi się o znaczeniu diety roślinnej i ograniczaniu białka pochodzenia roślinnego. Nikt nie mówi, że wszyscy musimy stać się weganami, ale ograniczenie spożycia mięsa na pewno pozytywnie wpłynie na Twoje ciało. Nie sposób zapomnieć o używkach – wcześniej wspomnianych papierosach, alkoholu czy kawie. Niesamowicie ważny jest także ruch, zarówno jako profilaktyka otyłości jak i osteoporozy – czyli już możemy wpłynąć na dwie choroby wieku menopauzalnego. 

Musimy pamiętać, że wiek menopauzy pokrywa się często z wiekiem występowania nowotworów narządów rodnych u kobiet. 

Właśnie dlatego coroczna kontrola ginekologiczna nie przestaje być ważna po zakończeniu miesiączkowania. Cytologia i USG przezpochwowe oraz mammografia / USG piersi to coroczny must have. Dodatkowo każda osoba pomiędzy 55 a 64 rokiem życia powinna mieć wykonaną kolonoskopię – jako profilaktykę raka jelita grubego.

Dobrze, ale jak możemy poradzić sobie z dolegliwościami w trakcie menopauzy?

Jak we wszystkim mamy do dyspozycji modyfikację stylu życia oraz preparaty roślinne oraz farmakoterapię. Przede wszystkim musimy o siebie zadbać. Na jakość naszego snu będzie wpływało to, że np. ograniczymy oglądanie telewizji wieczorami, ostatni posiłek zjemy przynajmniej 2 godziny przed snem, a przed samym położeniem się do łóżka wywietrzymy sypialnię. Dodatkowo łagodne formy ruchu są jak najbardziej wskazane – nordic walking, pilates, joga czy po prostu dłuższy spacer potrafią uspokoić nasze ciało, a jednocześnie dać dużo pozytywnej energii. Skoro męczą nas uderzenia gorąca musimy ubierać się w naturalne tkaniny bez sztucznych domieszek, unikać pikantnych potraw i kofeiny. O papierosach nie wspomnę…. O zdrowym trybie życia można pisać godzinami. W tym krótkim akapicie chciałam Wam tylko pokazać, że w ujarzmianiu dolegliwości menopauzalnych musimy zacząć od absolutnych podstaw. 

W łagodnych dolegliwościach menopauzalnych często zalecamy preparaty pochodzenia naturalnego. 

W naszym organizmie brak jest hormonów, ale możemy pomóc sobie dodając tzw. fitoestrogeny pochodzenia roślinnego. Pochodzą one z soi, wiesiołka, siemienia lnianego, żeń-szenia, czerwonej koniczyny, chmielu, pluskwicy groniastej, kryni, pochrzynu i wielu wielu innych. Dodatkowo niektóre z nich jak np. chmiel pozytywnie wpływają na nasz sen. Jeśli chodzi o atrofię i suchość pochwy zalecane jest używanie lubrykantów na bazie wody w trakcie stosunków, przyjmowanie środków odżywczo – nawilżających dopochwowo np. kwasu hialuronowego.

W niektórych przypadkach niestety modyfikacja trybu życia i rośliny to za mało. 

Zalecana jest wtedy hormonalna terapia menopauzalna (HTM), czyli leczenie hormonalne. Kwalifikacja do tego leczenia odbywa się na wizycie lekarskiej, na której pacjentka nie tylko jest dokładnie badana, ale także przeprowadzany jest wnikliwy wywiad. Musimy wykluczyć wszystkie przeciwwskazania do jej wprowadzenia, a wśród nich niewyjaśnione krwawienie z macicy, ciężka czynna choroba wątroby, przebycie estrogenozależnego raka piersi lub endometrium, choroba niedokrwienna serca, udar mózgu, otępienie, dodatni wywiad rodzinny lub indywidualny w kierunku żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ŻChZZ). 

Podczas przyjmowania HTM wszystkie objawy ustępują. Spowodowane były niedoborem hormonów, które teraz są suplementowane, więc pozostaje nam tylko (aż!) regularna kontrola ginekologiczna. 

Ważne jest, aby postrzegać menopauzę jako kolejny etap w życiu kobiety. I w zależności od nasilenia naszych dolegliwości skorzystać z tego, co daje nam natura albo współczesna medycyna. A przede wszystkim dbać o siebie. 

Jeśli macie ochotę poszerzyć swoją wiedzę zapraszamy do przeczytania: 

• Stanowisko NAMS (North American Menopause Society) dotyczące terapii hormonalnej
• Niehormonalne metody postępowania w przypadku objawów naczynioruchowych związanych z menopauzą. Stanowisko NAMS 2015
• Menopauza. Podróż do esencji kobiecości – Maciąg Agnieszka